दैनिक चालु वार्ता 
दैनिक चालु वार्ता इंदापूर प्रतिनिधी-बापु बोराटे
विषारी कीटकनाशकांच्या अति वापरामुळे जैविक किड नियंत्रण ही काळाची गरज बनली असुन, कीटकनाशकांमुळे शेती उत्पादन विषय युक्त बनवून त्याचा मानवी आरोग्यावर विपरीत परिणाम होत असल्याचे स्पष्ट होत आहे. शेतकर्‍यांनी मोठ्या प्रमाणात खर्च करूनही काही वेळेस कीड नियंत्रणात येत नाही.जैविक किड नियंत्रणांसाठी ट्रायको कार्डचा वापर हा एक प्रभावी उपाय असल्याचे मत अमृता भिसे,आयुषी मित्तल,अनुप घुंगटकर, ऐश्वर्या शर्मा यांनी बाभुळगाव येथे दैनिक चालु वार्ता प्रतिनिधींशी बोलताना सांगीतले.
कृषी पदवीच्या आठव्या सत्रातील कार्यानुभवात्मक शिक्षण या अंतर्गत अमृता भिसे, आयुषी मित्तल,अनुप कुंघटकर व ऐश्वर्या शर्मा इत्यादी विद्यार्थी हे डॉ. न. द. तांबोळी यांच्या मार्गदर्शनाखाली जैविक कीडनाशके तयार करण्याचे प्रशिक्षण घेत असुन त्यांनी नुकतीच बाभुळगाव येथील शेतातील ऊस पिकांची पाहणी केली.त्यावेळी त्यांनी वरील माहीती दीली.त्या म्हणाल्या की,अळीवर्गीय किडीच्या नियंत्रणांमध्ये उपयुक्त ठरणारा ट्रायकोग्रामा हा एक परोपजीवी मित्र कीटक तयार करण्यात येत असुन जात तो शेतकर्‍यांना पिकांसाठी उपयुक्त ठरणार असल्याचे ऐश्वर्या भिसे यांनी सांगीतले
टायकोग्रामा चे विविध किडींवर नियंत्रण:-
टायकोग्रामा प्रामुख्यांने कापसावरील बोंड अळीची अंडी नाश करतो,ऊसावरील खोडकिडा पतंगवर्गीय किडींचा नाश करतो,टोमॅटो भेंडी वांग्यावरील फळ पोखरणारी अळी,
भुईमूग सूर्यफुलावरील अळी इत्यादी कीडीवर नियंत्रण ठेवतो.
काय आहे ट्रायकोग्रामा:-
ट्रायकोग्रामा हा एक सूक्ष्म क्रीडा असून जवळपास २०० प्रकारच्या किडींच्या अंड्यांवर उपजीविका करतो. ट्रायकोग्रामा हा मित्र कीटक पिकांवरच्या किडींनी दिलेल्या अंड्यांमध्ये प्रवेश करून त्यातून अळी निघण्यापूर्वीच त्यांना नष्ट करतो.
ट्रायकोग्रामाची कार्यपद्धती :-
ट्रायकोग्रामा हा सूक्ष्म मित्र कीटक शेतात फिरून किडीच्या अंड्यांमध्ये स्वतःचे अंडे टाकतो.ट्रायकोग्रामाची अंडी अवस्था १६ ते २४ तास,अळी अवस्था २ ते ३ दिवस, कोषावस्था दोन ते तीन दिवस,७ व्या किंवा ८ व्या दिवशी ट्रायकोग्रामा शत्रू किडीच्या अंड्यातून बाहेर पडतो, प्रौढ ट्रायकोग्राम पुढे दोन ते तीन दिवस शेतात फिरून अळीवर्गीय किडीच्या अंड्यांचा शोध घेऊन त्यात आपली अंडी घालतो.अशा पद्धतीने हा शेतकऱ्यांना कीड नियंत्रणात मदत करतो.
ट्रायकोकार्ड चा वापर:-
पतंगवर्गीय किडींचा नाश करण्यासाठी पिकांवर एकरी २ ते ३ कार्ड्स १० ते १५ दिवसांनी २ ते ३ वेळा लावावे,
उसावरील खोडकिड्यावर एकरी चार ते पाच कार्ड्स दर दहा दिवसांनी आठ ते दहा वेळा लावावे.,कापूस पिकावरील बोंड अळ्यांसाठी एकरी २ ते ३ कार्ड्स दर १० दिवसांच्या अंतराने ४ ते ५ वेळा लावावे,आपल्याला ज्यावेळी पिकांवर कीटकांची अंडी दिसतील त्यावेळी हे ट्रायको कार्ड पानाच्या मागच्या बाजूला जमिनीकडे करून झाडांना लावावे,
ट्रायको कार्डचे प्रसारण शेतामध्ये लावल्यानंतर रासायनिक कीडनाशकांचा वापर टाळावा,तसेच ट्रायको कार्ड हे २४ तासांच्या आत शेतामध्ये वापरावे.
