
[contact-form][contact-field label=”Name” type=”name” required=”true” /][contact-field label=”Email” type=”email” required=”true” /][contact-field label=”Website” type=”url” /][contact-field label=”Message” type=”textarea” /][/contact-form]
दैनिक चालू वार्ता प्रतिनिधी – स्वरूप गिरमकर
( पुणे ) वाघोली : लहानपणापासून सकाळी ब्रश करण्याची सवय लावली जाते. किंबहुना सकाळी उठल्या उठल्या आपल्यालाही ब्रश करण्याची गरज वाटतेच. त्याशिवाय काहीही खावं प्यावंसं वाटतं. नाही. मात्र रात्री ब्रश करण्यावर जास्त लोक तितकासा भर देत नाही.सकाळी ब्रश करणं बंधनकारक, मात्र रात्री ब्रश करणं पर्यायी मानलं जातं. पण तुम्हाला माहितीये का, रात्री दात घासणं सकाळी दात घासण्यापेक्षा जास्त महत्त्वाचं असतं. चला जाणून घेऊया असे का..
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, भारतातील 95 टक्के प्रौढांना पोकळी किंवा पोकळ दातांचा त्रास आहे. त्यामुळे लोकांना दातदुखी, इन्फेक्शन आणि काहीवेळा दात पडणे यासारख्या समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. खेड्यापाड्यात तर परिस्थिती आणखी बिकट आहे.
दातांमधील पोकळीचे नेमके कारण काय?
दातांमधील पोकळीची समस्या सहसा दात किडण्यामुळे होते. खाल्ल्यानंतर दात स्वच्छ न धुतल्याने किंवा ब्रश न केल्यास, मुख्यतः कार्बोहायड्रेट्स दातांमध्ये अडकतात आणि थोड्याच वेळात ते किडतात. त्यानंतर दातांमध्ये पोकळी निर्माण होते, हिरड्या सुजतात, किडल्यामुळे तोंडातून दुर्गंधी येते आणि दातांमध्ये तीव्र वेदना होतात.
लोक दिवसभरात काही खाल्ल्यानंतर गार्गल करतात पाणी पीत राहतात, ज्यामुळे पाणी दातांमध्ये अडकलेल्या कर्बोदकांपर्यंत पोहोचते. यामुळे क्षय होण्याची शक्यता कमी होते. परंतु रात्री लोक अन्न, मिठाई किंवा इतर काहीही खातात आणि दात न घासता झोपतात. हे अन्न किंवा कर्बोदके दातांमध्ये राहिली तर जंतू वाढतात आणि पोकळीच्या समस्या उद्भवतात.
सकाळी की रात्री, कधी ब्रश करणं महत्त्वाचं?
लोक सहसा सकाळी उठल्यावर दात घासतात, पण रात्री जेवल्यानंतर झोपण्यापूर्वी दात घासण्याची सवय फार कमी लोकांना असते. रात्री घासणे हे त्याहूनही महत्त्वाचे आहे, कारण झोपल्यानंतर सुमारे 8 ते 10 तास हा बराच वेळ असतो आणि दातांमध्ये अन्नातील फायबर राहिल्यास दात किडतात. येथूनच दातांचे आजार सुरू होतात. त्यामुळे रात्री झोपण्यापूर्वी ब्रश करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
काही लोक म्हणतात की, तुम्ही रात्री दात घासले असतील तर तुम्ही काहीही खाल्ले नसताना सकाळी दात घासण्याची काय गरज आहे, अशा परिस्थितीत हे जाणून घेणे गरजेचे आहे की, लाळेमध्ये जास्तीत जास्त सूक्ष्म जीव असतात, ज्यामुळे तोंडाला झालेली दुखापत लवकर कमी होते. अशा परिस्थितीत, सूक्ष्म जीवांची क्रिया रात्रभर सुरू राहते आणि तोंडाची पीएच पातळी कमी होते. त्यामुळे पचनामध्ये समस्या निर्माण होऊ शकते. म्हणून सकाळीही दात घासणेही आवश्यक आहेत.
अशा प्रकारे घासा दात..
ब्रश करणे हे केवळ दातांमधील घाण काढण्यासाठीच नाही, तर हिरड्यांमधील रक्ताभिसरणासाठीही आवश्यक आहे. कारण त्यामुळे दात निरोगी राहतात. हिरड्यांची पकड मजबूत राहिली पाहिजे. त्यामुळे दात नेहमी मऊ ब्रशने आणि वर्तुळाकार गतीने घासावे. गोलाकार हालचालीत ब्रश हलवावा. जेणेकरून दात पूर्णपणे स्वच्छ होतात आणि हिरड्यांचे आरोग्यही मजबूत राहते.
– डॉ. सायली किऱ्हे
– दंतरोग तज्ज्ञ