जगातील सर्वाधिक संवेदनशील सागरी क्षेत्रांपैकी एक असलेल्या दक्षिण चीन समुद्रात एकाच दिवशी झालेल्या दोन अमेरिकन विमान अपघातांमुळे खळबळ उडाली आहे.
अमेरिकेच्या नौदलाच्या महत्त्वाकांक्षी उपस्थितीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले असतानाच, चीनने या घटनेवर तीव्र प्रतिक्रिया देत अमेरिकेच्या कृतींना प्रादेशिक शांततेसाठी धोकादायक ठरवले आहे.
अर्ध्या तासाच्या अंतराने दोन अपघात
यूएस पॅसिफिक फ्लीटच्या अणुऊर्जेवर चालणाऱ्या यूएसएस निमित्झ (CVN-68) या विमानवाहू जहाजावर तैनात असलेली दोन विमाने रविवारी (२६ ऑक्टोबर २०२५) दुपारी नियमित ऑपरेशन्सदरम्यान समुद्रात कोसळली.
पहिला अपघात कधी झाला?
दुपारी २:४५ वाजता बॅटल कॅट्स ऑफ मेरीटाईम स्ट्राइक स्क्वॉड्रन (HSM-73) ला नियुक्त असलेले एमएच-६०आर सी हॉक हेलिकॉप्टर समुद्रात कोसळले.
दुसरा अपघात कधी झाला?
दुपारी ३:१५ वाजता अवघ्या अर्ध्या तासानंतर, स्ट्राइक फायटर स्क्वॉड्रन (VFA-22) च्या फायटिंग रेडहॉक्सला नियुक्त असलेले एफ-१८ सुपर हॉर्नेट लढाऊ विमान याच समुद्रात कोसळले.
वैमानिक सुरक्षित; चौकशीचे आदेश
यूएस पॅसिफिक फ्लीटने सोमवारी (२७ ऑक्टोबर २०२५) जारी केलेल्या अधिकृत निवेदनानुसार, दोन्ही अपघातांत जीवितहानी टळली आहे. कॅरियर स्ट्राइक ग्रुपच्या शोध पथकाने हेलिकॉप्टरमधील तिन्ही वैमानिकांना आणि क्रू सदस्यांना तसेच एफ-१८ लढाऊ विमानातील दोन्ही वैमानिकांना सुरक्षितपणे वाचवले.
हे दोन्ही अपघात नियमित ऑपरेशन्सदरम्यान झाले असल्याचे अमेरिकेने स्पष्ट केले असून, अपघाताच्या कारणांची चौकशी करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. एकाच जहाजावरून एकाच वेळी दोन विमाने कोसळणे ही दुर्मिळ घटना असल्याने अमेरिकन नौदल आणि जगात यामुळे चिंता वाढली आहे. सध्या, यूएसएस निमित्झ हे विमानवाहू जहाज इंडो-पॅसिफिक कमांडच्या जबाबदारीच्या क्षेत्रात तैनात आहे.
चीनचा संताप आणि कडक इशारा!
दक्षिण चीन समुद्रातील अपघातांवर चीनने लगेचच आणि अत्यंत कठोर प्रतिक्रिया दिली आहे. चीन या संपूर्ण समुद्रावर आपला हक्क सांगतो आणि अमेरिकेची उपस्थिती त्याला अजिबात मान्य नाही. चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने थेट म्हटले आहे की, अमेरिकेची विमाने युद्धाभ्यासदरम्यान कोसळली.
चीनची थेट टीका
“अमेरिकन युद्धनौका आणि लढाऊ विमाने दक्षिण चीन समुद्रात येऊन आपली ताकद दाखवण्याचा प्रयत्न करतात. हे सागरी सुरक्षेसाठी तसेच प्रादेशिक शांतता आणि स्थिरतेसाठी धोकादायक आहे.” चीनला वाटते की अमेरिका, ‘जलवाहतूक स्वातंत्र्याचे’ धोरण वापरून, या संवेदनशील भागात सातत्याने युद्धाभ्यास आणि प्रवास सराव करते, ज्यामुळे फिलिपिन्स, इंडोनेशिया आणि व्हिएतनाम यांसारख्या शेजारील देशांशी चीनचा तणाव वाढतो.
आंतरराष्ट्रीय शांततेला धोका?
हा अपघात केवळ एक तांत्रिक बिघाड नसून, तो या प्रदेशातील वाढत्या भू-राजकीय तणावाचे प्रतीक आहे. एका बाजूला चीन संपूर्ण दक्षिण चीन समुद्रावर आपला दावा सांगून इतर देशांना प्रवेश करण्यापासून थांबवू पाहत आहे. तर दुसऱ्या बाजूला अमेरिका आणि पाश्चात्त्य देश या क्षेत्रात ‘नेव्हिगेशनचे स्वातंत्र्य’ राखण्यासाठी आपली नौदल उपस्थिती कायम ठेवत आहेत. दोन प्रमुख शक्तींमधील हा संघर्ष आता अमेरिकेच्या अपघाती विमानांच्या रूपाने समोर आला असून, चीनने थेट अमेरिकेला आव्हान दिल्याने या सागरी क्षेत्रातील तणाव आणखी वाढण्याची शक्यता आहे.


